## پره اکلامپسی (Pre-eclampsia) چیست؟
پره اکلامپسی یک عارضه جدی دوران بارداری است که با فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار (پروتئینوری) پس از هفته 20 بارداری مشخص می‌شود. این بیماری می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد و در موارد شدید، به عوارض جدی مانند تشنج (اکلامپسی)، نارسایی کلیه، مشکلات کبدی و حتی مرگ منجر شود. تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح پره اکلامپسی برای بهبود نتایج بارداری حیاتی است.
### علت پره اکلامپسی چیست؟
علت دقیق پره اکلامپسی هنوز کاملاً مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، ایمونولوژیکی و عروقی در بروز آن نقش دارند. ناهنجاری در تشکیل جفت، که منجر به اختلال در خونرسانی به جنین می‌شود، یکی از نظریه‌های اصلی است. این اختلال در جفت باعث آزاد شدن موادی می‌شود که به رگ‌های خونی مادر آسیب می‌رساند و منجر به افزایش فشار خون و نشت پروتئین از کلیه‌ها می‌شود.
### علائم پره اکلامپسی
در بسیاری از موارد، پره اکلامپسی در مراحل اولیه بدون علامت است و تنها از طریق اندازه‌گیری منظم فشار خون و آزمایش ادرار در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. با پیشرفت بیماری، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
* **فشار خون بالا:** مهمترین علامت پره اکلامپسی است. فشار خون سیستولیک 140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر و/یا فشار خون دیاستولیک 90 میلی‌متر جیوه یا بالاتر در دو نوبت اندازه‌گیری با فاصله 4 ساعت.
* **پروتئینوری:** وجود پروتئین در ادرار، که از طریق آزمایش ادرار مشخص می‌شود.
* **تورم ناگهانی و شدید:** به خصوص در دست‌ها، صورت و پاها. اگرچه تورم در بارداری طبیعی است، اما تورم ناگهانی و شدید باید مورد توجه قرار گیرد.
* **سردرد شدید و مداوم:** که به مسکن‌های معمولی پاسخ نمی‌دهد.
* **تاری دید یا سایر اختلالات بینایی:** مانند دیدن جرقه‌های نور یا نقاط شناور.
* **درد در قسمت بالای شکم:** به خصوص در سمت راست و زیر دنده‌ها (ناحیه کبد).
* **کاهش حجم ادرار.**
* **حالت تهوع یا استفراغ شدید.**
* **تنگی نفس.**
### عوامل خطر پره اکلامپسی
برخی از زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی هستند. این عوامل خطر عبارتند از:
* **اولین بارداری:** زنان باردار برای اولین بار بیشتر در معرض خطر هستند.
* **سابقه پره اکلامپسی در بارداری‌های قبلی.**
* **سابقه خانوادگی پره اکلامپسی.**
* **بارداری چند قلویی:** مانند دوقلو یا سه قلو.
* **سن مادر:** زنان زیر 20 سال یا بالای 35 سال.
* **بیماری‌های مزمن:** مانند فشار خون مزمن، دیابت، بیماری‌های کلیوی، لوپوس و سندرم آنتی‌فسفولیپید.
* **چاقی مفرط.**
* **فاصله طولانی بین بارداری‌ها.**
* **فناوری کمک باروری (ART).**
### تشخیص پره اکلامپسی
تشخیص پره اکلامپسی بر اساس مجموعه‌ای از معیارها صورت می‌گیرد که شامل اندازه‌گیری فشار خون، آزمایش ادرار برای پروتئینوری و گاهی اوقات آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و کلیه و شمارش پلاکت‌ها است. پزشک همچنین ممکن است آزمایش‌های دیگری برای ارزیابی سلامت جنین، مانند سونوگرافی و تست بدون استرس (NST) انجام دهد.
### درمان پره اکلامپسی
درمان پره اکلامپسی بستگی به شدت بیماری، سن بارداری و سلامت مادر و جنین دارد. هدف اصلی درمان، پیشگیری از پیشرفت بیماری به اکلامپسی و سایر عوارض جدی است.
* **مانیتورینگ دقیق:** شامل کنترل منظم فشار خون، آزمایش ادرار، آزمایش خون و ارزیابی سلامت جنین.
* **استراحت در بستر:** در برخی موارد، پزشک ممکن است استراحت مطلق را توصیه کند.
* **داروهای ضد فشار خون:** برای کنترل فشار خون مادر و کاهش خطر سکته مغزی.
* **سولفات منیزیم:** برای پیشگیری و درمان تشنج (اکلامپسی) در موارد شدید پره اکلامپسی.
* **زایمان:** در بیشتر موارد، تنها درمان قطعی پره اکلامپسی، زایمان است. اگر بارداری نزدیک به ترم (37 هفته یا بیشتر) باشد، پزشک ممکن است القای زایمان یا سزارین را توصیه کند. در موارد شدید، حتی در بارداری‌های زودتر، ممکن است زایمان برای نجات جان مادر و جنین ضروری باشد. پس از زایمان، علائم پره اکلامپسی معمولاً در عرض چند روز یا چند هفته برطرف می‌شوند.
### پیشگیری از پره اکلامپسی
در حالی که هیچ راه قطعی برای پیشگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد، برخی اقدامات ممکن است خطر ابتلا را کاهش دهند، به ویژه در زنان پرخطر:
* **مراقبت‌های منظم دوران بارداری:** برای تشخیص زودهنگام هرگونه مشکل.
* **آسپرین با دوز پایین:** در زنانی که دارای عوامل خطر بالا برای پره اکلامپسی هستند، پزشک ممکن است مصرف روزانه آسپرین با دوز پایین را از ابتدای سه ماهه دوم بارداری توصیه کند.
* **مکمل کلسیم:** در زنانی که رژیم غذایی کم کلسیم دارند، ممکن است توصیه شود.
* **مدیریت بیماری‌های مزمن:** کنترل خوب فشار خون مزمن، دیابت و سایر بیماری‌ها قبل و در طول بارداری.
* **حفظ وزن سالم:** قبل از بارداری.
### خلاصه
پره اکلامپسی یک عارضه جدی بارداری است که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق دارد. با آگاهی از علائم، عوامل خطر و اهمیت مراقبت‌های منظم دوران بارداری، می‌توان به بهبود نتایج برای مادر و جنین کمک کرد. در صورت مشاهده هر یک از علائم پره اکلامپسی، باید بلافاصله با پزشک مشورت کرد.
### لینک‌های مفید
* [سازمان بهداشت جهانی (WHO) در مورد پره اکلامپسی و اکلامپسی](https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/pre-eclampsia-and-eclampsia)
* [کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان (ACOG) در مورد فشار خون بالا در بارداری](https://www.acog.org/womens-health/faqs/high-blood-pressure-during-pregnancy)
دیدگاهتان را بنویسید